Rammstein is een Duitse, Neue Deutsche Härte / hard rock / industrial metal and gothic metal band die naar eigen zeggen "Tanzmetall" produceert, ofwel een synthese van progressive metal, industrial en techno, met enige gothic-invloeden. Rammstein beweert echter een volledig eigen (Duitse) stijl te hebben ontwikkeld. Zo zeggen gitarist Paul Landers en drummer Christoph Schneider in een interview op Pinkpop '97 dat er geen scene is, maar wel gelijksoortige bands. Hierbij wordt waarschijnlijk gedoeld op de Sloveense groep Laibach en de Duitse bands Eisbrecher, Megaherz en Die Krupps. In tegenstelling tot deze bands werd Rammstein wereldberoemd met zijn muziek.
De zang wordt verzorgd door Till Lindemann en is te kenmerken als rauw, bot en dominant. De gitaarmuziek bestaat vooral uit zeer zware elektrische stukken, en dient voornamelijk als motor van de muziek. Naast drums maakt Rammstein gebruik van een keyboard, dat in bijna alle nummers wordt ingezet. De muziek heeft veel raakvlakken met industrial. Rammstein heeft niet alleen harde nummers; hun oeuvre omvat ook tedere ballads zoals Seemann, Klavier, Nebel, Ohne Dich, Stirb nicht vor mir, Ein Lied, Frühling in Paris en Roter Sand.
Rammstein is opgericht in januari 1994 door gitarist Richard Zven Kruspe. In 1989 ontvluchtte hij het communistische DDR en kwam hij terecht in West-Berlijn, waar hij in 1991 zijn band Orgasm Death Gimmicks oprichtte. Toen de Berlijnse Muur viel, ging hij naar Schwerin waar een goede vriend van hem, Till Lindemann, werkte als mandenvlechter. Richard woonde in die tijd bij Oliver Riedel (die op dat moment bij de band The Inchtabokatables zat) en Christoph Schneider (Die Firma). Richard kon zich niet identificeren met de muziek die zij maakten en wilde iets met machines en harde gitaren. De drie begonnen toen met het nieuwe project.
Na lang proberen om teksten te schrijven, kwam Kruspe erachter dat dit te moeilijk was. Hij vroeg Till Lindemann of hij er interesse in had, en na enig aandringen deed Lindemann mee. De vier schreven zich op goed geluk in bij een wedstrijd voor nieuwe bands, namen een demo (Schwarzes Glas) op en wonnen de wedstrijd. Een goede vriend, Paul Landers, die ze kenden van de band First Arsch, kreeg de demo ook te horen en wilde meteen meedoen. Ze hadden nu alleen nog een keyboardspeler nodig en dat werd Christian 'Flake' Lorenz.
In het begin waren veel teksten nog in het Engels zoals White Flesh, dat later als Weisses Fleisch in het Duits werd opgenomen. De band brak internationaal door toen David Lynch de nummers Rammstein en Heirate Mich gebruikte in zijn bizarre film Lost Highway uit 1997.
In de loop van 2006 was leadgitarist Richard Kruspe bezig met zijn soloproject Emigrate. De rest van de band nam een sabbatjaar. Eind mei 2007 werd bekendgemaakt dat de bandleden bezig zijn met het schrijven van nieuwe nummers, maar dat ze in 2007 nog niet op het podium zullen verschijnen.
In 2009 bracht Rammstein een nieuwe cd uit, "Liebe ist für alle da" (Liefde is er voor iedereen), die gevolgd werd door een tournee. Er stonden 45 concerten gepland. Op 6 december 2009 gaf Rammstein een concert in het GelreDome in Arnhem. Combichrist stond in het voorprogramma. Diezelfde dag werd ook bekendgemaakt dat Rammstein headliner was op het Pinkpop festival 2010. Op 10 december 2009 gaf Rammstein een concert in het Sportpaleis te Antwerpen. Dit concert was in minder dan 30 minuten uitverkocht. Diezelfde dag raakte bekend dat Rammstein zou afzakken naar Rock Werchter om op zaterdag 3 juli 2010 main stage af te sluiten.
Op 17 juni 2011 maakte de band bekend dat er aan het eind van het jaar weer een tour zou beginnen. De tour zou de nieuwe Best Of-cd promoten, welke de naam Made In Germany 1995-2011 droeg. Op deze cd staan de 15 grootste hits en een nieuw nummer. Rammstein speelde onder meer in een uitverkocht Ahoy Rotterdam op 4 maart 2012 en op 1 juni 2013 op het Fortarock Festival in Nijmegen.
In 2014 kondigde de band een rustpauze aan met de mededeling dat ze in 2015 zouden kijken of ze weer de studio in zouden gaan voor een nieuw album. In 2015 begon de band met preproductie voor een nieuw album. In datzelfde jaar bracht de band ook een liveregistratie uit van een concert uit 2010 in Madison Square Garden (New York). In 2016 en 2017 trad Rammstein op op diverse festivals, waaronder Pinkpop in Nederland en Graspop Metal Meeting in België.
Op 28 maart 2019 bracht de band voor het eerst in acht jaar nieuw materiaal uit. Het betrof de single Deutschland, voorafgaand aan het studioalbum Rammstein. De videoclip zorgde voor controverse vanwege de 2000 jaar Duitse geschiedenis die voorbijkomt in een speelfilmpje van ruim 9 minuten. Op 25 juni 2019 gaf de band een concert in De Kuip in Rotterdam.
De naam
Op 28 augustus 1988 kwamen drie Italiaanse gevechtsvliegtuigen in botsing bij een vliegshow op de luchtmachtbasis van de VS in Ramstein-Miesenbach, Duitsland. Daarbij kwamen 35 toeschouwers direct om het leven en raakten honderden gewond. Het dodental zou uiteindelijk oplopen tot zeventig (zevenenzestig toeschouwers en drie piloten).
De band veranderde de naam van de locatie, Ramstein, in Rammstein. Dit (verzonnen) woord betekent zoiets als ram- of beuksteen. Zij kozen ervoor om het aan te passen, omdat de betekenis bij hun muziek scheen te passen. Het eerste nummer, "Rammstein", ging over de fatale vliegshow. Dit nummer heeft van 1994 tot en met 2005 deel uitgemaakt van de setlist van elke tournee. In de tournee die begon op 8 november 2009 in Lissabon maakte Rammstein geen deel meer uit van de setlist, maar in 2012 is het weer opgenomen in de setlist.
Thema's en kritiek
De teksten van Rammstein gaan voornamelijk over macht, religie, militarisme, seks en sadisme. Rammstein zoekt, zoals de bandleden zeggen, naar een eigen Duitse stijl en is daarbij sterk beïnvloed door bands als Laibach en Kraftwerk. De groep zingt daarom ook vrijwel alleen in het Duits, in tegenstelling tot veel andere Duitse artiesten. De leden van de band stellen dat hun muziek voortkwam uit wat zij niet wilden: een zoveelste Amerikaans product neerzetten. Die opzet lijkt geslaagd en Rammsteins stijl slaat vooral sinds het album Mutter aan over de hele wereld.
Critici betichtten Rammstein van neonazistische sympathieën, onder meer door de originele cover van het album Herzeleid, die in het begin niet werd gebruikt maar later toch verscheen. Verder draagt men Rammsteins eigen Duitse stijl aan alsook het integreren van beelden van Leni Riefenstahls propagandafilm Olympia in de videoclip van Stripped. Als reactie bracht Rammstein de single Links 2 3 4 uit, waarin wordt gezongen: "Sie wollen mein Herz am rechten Fleck / doch seh ich dann nach unten weg / da schlägt es in der linken Brust". Dat wil zeggen dat ze politiek links zijn ingesteld, aldus Kruspe, de gitarist van de band, in een interview. Overigens is het zeer onwaarschijnlijk dat Rammstein daadwerkelijk neonazistisch is, Rammstein zelf ontkent neonazistische sympathieën te hebben, en wil juist een discussie over de Duitse cultuur, de integratie van Oost-en West-Duitsland en het Duitse verleden starten. Bovendien hebben ze in de Family Values Tour samengewerkt met niet-blanke artiesten als Ice Cube, en is de ex-vrouw van Richard Kruspe, Caron Bernstein, joods.
Ook buiten Duitsland ontstond opschudding over de band. De Tsjetsjenen die een school in Beslan (Rusland) gegijzeld hielden zouden op eigen stereoinstallaties naar Rammstein hebben geluisterd tijdens de gijzeling, om op deze manier bot en gewelddadig te blijven. Dit is echter niet door een onafhankelijke bron bevestigd. De Russische autoriteiten schijnen deze mythe minstens te hebben aangewakkerd. Ze zouden Rammstein immers "te aantrekkelijk" vinden voor "de onderste lagen van de Russische bevolking". Reeds in juli 2002 werd een optreden van Rammstein in Moskou afgelast uit vrees dat het skinheads zou aantrekken. Ook in de Verenigde Staten zorgde de band voor opschudding, en werd hij vooral berucht door de zogenaamde dildo-act (nummer: "Bück dich") tijdens een concert in Worcester. Bovendien zouden de leerlingen die verantwoordelijk werden gehouden voor drama's zoals dat van Columbine door de muziek van Rammstein zijn geïnspireerd om hun moorden te plegen. De band beweert zelf dat zijn muziek mensen niet kan aanzetten tot moorden en dat hij juist meeleeft met de slachtoffers van deze misdrijven.
Aan de andere kant vormen misdaden voor Till Lindemann wel een inspiratie bij het schrijven van nieuwe nummers. Zo gaat het nummer Mein Teil over de Duitse internet kannibaal Armin Meiwes. Ook rampen vormen een inspiratiebron, zo is Dalai Lama geïnspireerd op de gebeurtenissen van vlucht 123 van Japanese Air. Deze stortte in 1985 neer in Japan, 30 minuten na het opstijgen. De ramp kostte aan meer dan 500 mensen het leven. Om de Japanse fans niet te choqueren werden de 38 seconden vóór het eerste nummer op de Japanse editie van Reise, Reise niet uitgebracht. Deze sectie bevatte de laatst opgenomen seconden van de genoemde vlucht. Overigens is het nummer "Dalai Lama" niet alleen geïnspireerd door deze Japanse rampvlucht. Meer nog is het thema gebaseerd op het gedicht Erlkönig van Goethe. Daarin roept "Erlkönig" het kind dat achter op het paard bij zijn vader zit. Aan het eind van het gedicht is het kind gestorven.
Rammstein maakt niet alleen maar Duitse nummers. Van de nummers Du hast en Engel zijn door Rammstein ook Engelstalige versies gemaakt, respectievelijk You have en Angel, deze nummers zijn op een speciale gelimiteerde editie van het album Sehnsucht uitgebracht. De covers Stripped (Depeche Mode) en Pet Sematary (Ramones) zijn volledig in het Engels gezongen. Op Reise, Reise staat het nummer Amerika, waarvan het refrein in het Engels gezongen wordt, en het nummer Moskou waarvan het refrein gedeeltelijk in het Russisch wordt gezongen. Op het album Rosenrot staat één Spaanstalig nummer: Te quiero puta (letterlijk: "Ik wil je, hoer", een betere vertaling is echter: "Ik hou van je, hoer"). Op het nieuwe album Liebe ist für alle da wordt er in twee nummers deels een andere taal gezongen. Hierbij gaat het om de nummers Frühling in Paris waarbij het refrein in het Frans wordt gezongen. Het nummer Pussy wordt voor een groot deel in het Engels gezongen. Het refrein is helemaal Engels en ook delen van de coupletten bevatten de Engelse taal. Het nummer geeft een satirische kijk op sekstoerisme en is daarom ook voorzien van een pornografische clip.
Op 22 februari 2010 maakte de pers bekend dat Rammstein door de autoriteiten in Wit-Rusland tot staatsvijand uitgeroepen is. De Maatschappelijke Raad voor de Zeden, gesteund door de autoritaire president Aleksandr Loekasjenko nam deze beslissing. De groep had een optreden gepland op 7 maart 2010 in de Wit-Russische hoofdstad Minsk. De zedentoezichthouder meent dat de zes leden van Rammstein het 'Wit-Russische staatsbestel verstoren'. Vervolgens meent hij dat Rammstein propaganda voert voor 'geweld, masochisme, homoseksualiteit en andere tegennatuurlijkheden'. Dit zou in strijd zijn met de Wit-Russische waarden.
Bijzonderheden
Rammstein staat ook bekend om zijn bijzondere optredens. De hoeveelheid vuurwerk en pyrotechniek die de band gebruikt voor zijn optredens is enorm en levert elk concert spektakel op. Dit resulteerde in het verleden echter ook in een aantal ongelukken. Mensen werden soms met ademhalingsmoeilijkheden en droogteverschijnselen uit Rammsteinconcerten gehaald, en ooit vloog door een grove fout een brandend projectiel de menigte in. Zulke incidenten mochten niet weer gebeuren en Rammstein zocht pyrotechnici. Uiteindelijk werd zanger Till Lindemann zelf professioneel pyrotechnicus. Hun optredens bleven vurig en dus bedachten fans een slogan die luidt: "Andere bands spelen, Rammstein brandt!", afgekeken van de slogan "Andere bands spelen, Manowar moordt!". Ook werd Rammstein beroemd omdat ze hun muziekinstrumenten in brand staken of tot ontploffing lieten brengen. De band stond bekend om nog meer gekke stunts tijdens zijn optredens, zo werd er in de "Reise, Reise"-tournee met Segways gestunt. Till Lindemann raakte tijdens een van de concerten gewond, waardoor optredens in Azië werden afgelast. Nog beroemder is de dildo-act waarbij anale seks werd gesimuleerd. Na een concert in Worcester, Amerika, moesten Till Lindemann en Flake hiervoor een nacht in de gevangenis doorbrengen. Niemand weet precies waarom Rammstein dergelijke acties uithaalt tijdens concerten, maar Richard beweerde dat ze het nodig vonden om spectaculaire toneelelementen en humor in hun concerten te brengen, omdat maar weinigen de Duitse teksten van Rammstein kunnen verstaan. Toen een journalist van Humo hen echter vroeg of ze weleens mensen ontmoet hadden die de humor van Rammstein niet begrepen, antwoordde Till Lindemann: "Humor? Wie meinen Sie, Humor?" (Humor? Hoe bedoelt u, Humor?)
Ook bijzonder is dat hun muziek vaak gebruikt is voor films. Voorbeelden hiervan zijn xxx (Feuer frei!), The Matrix Reloaded (Adios), Lilja 4-ever (Mein Herz brennt), Lost Highway (Rammstein en Heirate Mich), Resident Evil (Hallelujah), Resident Evil: Apocalypse (Mein teil), CKY2K (Du Hast), See No Evil (Mein Teil), Blade (Blade Remix), How High (Du Hast), Nymphomaniac (Führe Mich) en voor het tv-programma Gammo, als intro een stukje uit Du Hast.
Het nummer Te Quiero Puta is te horen tijdens de opening en het einde van de show Het Kwaad van de Nederlandse cabaretier Hans Sibbel, alias Lebbis.
De Duitse schlagerzanger Heino coverde begin 2013 het nummer "Sonne" van Rammstein. Heino noemde dat nummer "ein wirklich schönes Stück Volksmusik". Rammstein verklaarde dat ze Heino's versie "om te kotsen" vonden. Het is in Duitsland echter legaal om nummers te coveren, mits de tekst en melodie niet wordt aangepast.
Genrenaam
Rammstein omschrijft zijn muziek als Tanzmetall (Duits voor dans-metal). De band heeft de naam bedacht voor zijn synthese van metal, industrial en techno met enige gothic-invloeden. De reden waarom Rammstein zijn muziek omschrijft als Tanzmetall is dat de muziek doorgaans een beat kent, ofwel elektronisch ofwel zelf gespeeld op het drumstel. Deze beat zorgt voor dansbare ritmes in de verder metalachtige muziek van Rammstein. Door de dansbaarheid van de muziek worden nummers van Rammstein ook in de meer populaire discotheken gedraaid. Dit heeft er mede toe bijgedragen dat de band zo'n succes heeft gekregen; ze wisten zowel traditionele metalfans als liefhebbers van house en andere dansbare muziek te trekken.
Bandleden
De band bestaat uit zes leden uit de voormalige DDR en is qua samenstelling nooit gewijzigd:
Till Lindemann (zang), geboren 4 januari 1963, vorige band: First Arsch, soloproject: Lindemann
Richard Z. Kruspe (leadgitaar), geboren 24 juni 1967, vorige bands: Orgasm Death Gimmick, Die Firma, First Arsch, soloproject: Emigrate
Oliver Riedel, bijnaam Ollie (basgitaar), geboren 11 april 1971, vorige band: The Inchtabokatables
Paul Landers (slaggitaar), geboren 9 december 1964, vorige bands: Feeling B, Die Firma, First Arsch
Christian Lorenz, bijnaam Flake (keyboard), geboren 6 november 1966, vorige bands: Feeling B
Christoph Schneider, bijnaam "Doom" (drums), geboren 11 mei 1966, vorige bands: Feeling B, Die Firma